درز انبساط مدولار
درز انبساط مدولار یکی از انواع درز انبساط پل است که استفاده از آن می‌تواند تا حد زیادی از آسیب‌های احتمالی به پل جلوگیری کند.
حتما آشنایی کافی با تغییر دما و تاثیر آن بر انقباض و انبساط ماده‌های مختلف دارید. باید گفت این تاثیر روی سازه‌های بزرگی مانند پل نیز دیده می‌شود و اگر از تجهیزات مناسب برای کاهش اثرگذاری دما بر روی سازه استفاده نشود؛ آسیب‌های مختلفی در آن به‌وجود می‌آید.
سازه‌هایی مانند پل به‌خودی خود مقاومت بالایی ندارند و برای افزایش استحکام و طول عمر آنها، باید از محصولات مختلفی استفاده کرد که یکی از آنها درز انبساط است. در ادامه با درز انبساط و نوع مدولار آن آشنایی بیشتری پیدا می‌کنیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
چرا باید از درز انبساط پل استفاده کرد؟
پل‌ها محلی برای تردد وسایل نقلیه متفاوت سبک یا سنگین‌وزن هستند. از این رو باید به‌گونه‌ای ساخته شوند که علاوه‌بر تحمل وزن بالا، بتوانند به‌خوبی در برابر سایر عوامل تخریب‌کننده نیز مقاومت کنند.
همان‌طور که در بالا ذکر شد درز انبساط به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند به‌خوبی تاثیرات مخرب دما و حتی وزش باد را خنثی کند. در نتیجه استفاده از آنها مقاومت و طول عمر پل را افزایش می‌دهد.
اینکه از درز انبساط مدولار یا سایر انواع درز انبساط‌ها در ساخت پل استفاده شود بستگی به نوع زمین، شرایط آب‌وهوایی منطقه، نوع سازه و مصالح مورد استفاده دارد.
همچنین موارد فوق تعیین کننده تعداد درز انبساط‌های قابل استفاده در پل هستند. افراد متخصص با بررسی ویژگی‌های سازه تصمیم می‌گیرند از چه نوع و چه میزان درز انبساطی در ساخت پل استفاده کنند.
از درز انبساط مدولار در چه پل‌هایی استفاده می‌شود؟
درز انبساط مدولار در پل‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که جابه‌جایی متوسط یا بالایی داشته باشند. این درز با تعداد نوارهای متفاوتی ساخته شده که میزان جابه‌جایی آن، بسته به میزان نوارها متغیر است.
به‌بیان دیگر و طبق مشخصاتAASHTO و ETAGمی‌توان گفت هر نواری که در درز انبساط قرار داده شود، توانایی جابه‌جایی حداکثر 80 میلی‌متر را دارد.
با توجه این موضوع در می‌یابیم قدرت جابه‌جایی درز، برابر با تعداد نوار ضرب‌در 80 میلی‌متر است. درزهای انبساط مدولار طبق این فاکتور به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند.
160, 240 , 320, 400 , 480, 560, 640 , 720, 800, 880, 960, 1040, 1120, 1200
این دسته‌ها هرکدام برای سازه‌های خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درز انبساط مدولار از چه اجزایی تشکیل شده است؟
درز انبساط مدولار برای اینکه بتواند به‌خوبی از پس وظایف خود برآید، باید از چند قطعه مهم تشکیل شود. این اجزاء به شرح زیر است:
تیر مرکزی
برای اینکه مقاومت سازه بالا رود، بار ترافیکی ایجادشده باید به تیرهای متقاطع منتقل شود. در این بخش نوار آب‌بند نیز تعیبه می‌شود. این نوار بین تیرهای مرکزی و همچنین مابین تیرهای لبه قرار می‌گیرد.
تیر لبه
بارهای ترافیکی عمودی و افقی ایجادشده باید به بخش‌های اصلی سازه مانند سر ستون‌ها منتقل شوند. تیر لبه حامل این بار بوده و آنها را منتقل می‌کند. این تیر همچنین پشتیبان نوار آب‌بند نیز محسوب می‌شود.
تیر حمایتی (تیر عرضی)
وظیفه تیرهای حمایتی انتقال بار از تیر مرکزی به بخش‌های اصلی سازه است. این پرتوهای حمایتی علاوه‌بر اینکه بار را تحمل می‌کنند؛ توانایی لازم برای ایجاد آزادی حرکت سازه را نیز دارند، همچنین بدون اینکه سازه قفل شود، امکان چرخش و لغزش را فراهم می‌کند.
پانتوگراف (تیر عرضی)
این تیرهای تکیه‌گاه را می‌توان عنصری برای کنترل تیرهای مرکزی دانست. البته عملکرد آنها تنها به حمایت ختم نشده و با قابلیت چرخشی که در بخش‌های خود دارد، به‌عنوان یک تیرچه با طول متغیر شناخته می‌شود.
جعبه تیر عرضی (جعبه تیرچه)
همان‌طور که از نام این بخش مشخص است، وظیفه پشتیبانی از تیرهای عرضی را بر عهده دارد. جعبه تیرچه باید اطمینان پیدا کند که سختی و مقاومت تیرها مناسب است.
پشتیبانی در واقع برای ایجاد اطمینان از عدم تغییر تیرهای عرضی است. زیرا نیروهایی که توسط عنصرهای پیش‌فشار به تیرچه وارد می‌شود، ممکن است باعث ایجاد تغییر در آن شوند.
نوار آب‌بند
دلیل استفاده از نوار آب‌بند در درز انبساط مدولار، جلوگیری از نفوذ آب‌های سطحی است. این نوار توانایی حمل بارهای ترافیکی را نداشته و انعاف‌پذیری بالایی دارد.
تکیه‌گاه لغزنده یا ثابت
تکیه‌گاه لغزنده به‌گونه‌ای طراحی شده که بتواند بارهای ترافیکی را به تیر عرضی یا سازه اصلی انتقال دهد. این بخش به‌صورت ثابت یا کشویی تولید می‌شود.
باید گفت که مهم نیست تکیه‌گاه از کدام نوع ساخته شده باشد چراکه در هر صورت توانایی لازم برای چرخش را فراهم می‌کند.
اجزای کنترلی
اجزای کنترلی برای این استفاده می‌شوند که از قرارگیری بازکننده اتصالات مدولار در فاصله‌های تقریبا یک‌سان اطمینان حاصل شود.
انکرها
برای تضمین اتصال درز انبساط مدولار به سازه اصلی از انکرها استفاده می‌شود.
اجزاء اضافه سطحی
برخی اجزاء در عملکرد اصلی درز انبساط تغییری ایجاد نمی‌کنند و وظایف دیگری مانند کاهش صدا را برعهده دارند. زیرا تردد روی پل صدای زیادی در درز انبساط ایجاد می‌کند و برای جلوگیری از این اتفاق، باید از اجزاء اضافی در حین ساختن آن استفاده کرد.
جمع‌بندی
درز انبساط مدولار یکی از انوع درزهای انبساط است که در پل‌هایی با جابه‌جایی متوسط یا بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این درز انبساط دارای اجزای مختلفی است که شامل تکیه تیر مرکزی، تیر لبه، تیر حمایتی، نوار آب‌بند، پانتوگراف و جعبه تیرچه عرضی است.
هرکدام از این اجزا وظایف خاصی برعهده دارند که در نهایت باعث افزایش مقاومت سازه یا پل می‌شود و استفاده از آن برای ساخت پل ضروری است.
